Persconferentie EGD&P, 14 juni 2015

Doel en de omliggende regio: een voor Vlaanderen uniek landschap

Persconferentie oprichting vzw Erfgoedgemeenschap Doel en Polder

Doel en de polders vormen een uniek gebied. Dat kan niet meer ontkend worden

Wat hier sedert jaren gebeurt is een aanslag op de identiteit van een gemeenschap, een stuk collectieve geschiedenis dat wordt weggenomen. Overheid moet haar erfgoedbeleid afstemmen op eigen studies en beschikbare instrumenten De waarde van deze regio wordt ook erkend door de Vlaamse overheid zelf. In die zin is de EGD&P blij met het cahier van het Agentschap Onroerend Erfgoed van de Vlaamse overheid over de polders rond Doel. Met het recente nummer van M&L bewijst de Vlaamse overheid dat we in Doel en de omliggende polders met veel, heel divers en bijzonder waardevol bouwkundig, landschappelijk en natuurlijk erfgoed te maken hebben. In"dat nummer pleiten de auteurs bovendien "voor het inpassen van de erfgoedwaarden in de toekomstige ontwikkeling van het gebied".

Het is niet de eerste keer dat die vaststellingen en aanbevelingen terug te vinden zijn in publicaties van de Vlaamse overheid. Zo verscheen in 2013 "de rurale erfgoedstudie". Naar aanleiding van deze studie deelde het Vlaams Gewest in een persmededeling op 22 mei 2013 onder meer het volgende mee: "Met deze studie geeft de Vlaamse overheid duidelijk te kennen rekening te willen houden met het ruraal erfgoed bij de verdere ontwikkeling van het Havengebied Antwerpen." en "De studie is een uitstekende basis om tot een plan van aanpak te komen hoe we concreet zullen omgaan met erfgoed en landschap."

Daar is tot op de dag van vandaag niets van te merken. Eerder integendeel. De verschillende betrokken administraties en overheden blijven waardevol erfgoed verwaarlozen en afbreken tegen hoog tempo. Als Erfgoedgemeenschap vinden wij dat onaanvaardbaar.

Wij vragen de Vlaamse overheid om eindelijk werk te maken van een concreet erfgoedbeleid voor de streek en vragen dan dat de Vlaamse overheid en hun administraties hun erfgoedbeleid afstemmen op hun eigen studies.

Niet alles is maakbaar

Verplaatsing van monumenten die steen per steen worden afgebroken, het (proberen) hermaken van een uniek cultuur- of natuurlandschappen is een karikatuur van wat een erfgoedbeleid moet zijn.

Het is trouwens zeer de vraag in hoeverre hermaakte (zogenaamd robuuste) natuur een meerwaarde betekent tegenover het authentieke cultuurlandschap. Recent heeft een internationale studie aangetoond dat natuurcompensaties, ter vervanging van elders verwijderde natuur, leidt tot een dalende biodiversiteit. Bij het vergelijken van onaangeroerde en herstelde habitats bleek dat over een periode van 100 jaar slechts in 40 procent van de herstelde habitats het ecosysteem dezelfde rijkdom zal bereiken, aldus Vilt, Vlaams Informatiecentrum Land- en Tuinbouw, en toch ook een onderliggende entiteit van het Vlaamse beleidsdomein Landbouw en Visserij.

Wij pleiten ervoor dat monumenten en erfgoed zoveel en zo lang als mogelijk worden behouden in context. In die zin verzetten wij ons tegen een al te voorbarige verplaatsing van het 17de eeuwse Hoog Huis en de Molen in Doel naar de 19de eeuwse Prosperpolder. In die zin verwerpen wij de vernietiging van het unieke polderlandschap.

Stopzetting verkrottingspolitiek en bijkomende studie voor Scheldedorp Doel is absoluut noodzakelijk

Het bijzondere van het dorp Doel werd zeer recent opnieuw bevestigd met een studie van de universiteit Antwerpen over stratenpatroon van Doel. Dat gaat terug tot de 17de eeuw en is uniek in Vlaanderen. De EGD&P wil daarom een complete stop van afbraken en op korte termijn een volledige inventarisatie van het dorp. Er is veel meer waardevol erfgoed in Doel dan enkel die drie beschermde monumenten. Echter, deze zijn vandaag vogelvrij verklaard en verkrotten tegen sneltempo. Zij moeten behoed worden van verkrotting. Hun erfgoedwaarde moet worden onderzocht en de overheid moet gepaste actie nemen volgens deze waarde. Het kan niet zijn dat er van het Doels erfgoed enkel Bokrijk-versies van het Hooghuis, de Molen en het kerkorgel overblijven en dat daarnaast de overheden naar goeddunken wegroven wat hen bevalt zonder enige visie (zoals is gebeurd met het Brits Monument). Deze zijn o.a. het gemeentehuis, de kapel, de pastorij, het WOI-monument en het kerkhof.

Concrete actie voor erfgoed

Het is duidelijk dat de verschillende overheden voor wat deze regio betreft niet handelen in overeenstemming met hun eigen bevindingen en wetgeving.

De Erfgoedgemeenschap Doel & Polder zal de komende weken daarover contact opnemen met het Kabinet van Vlaams Minister –President Geert Bourgeois, onder wiens bevoegdheid het beleidsdomein Onroerend Erfgoed valt.

Wij wensen daarover ook met de betreffende administraties en de verantwoordelijken voor het GRUP-project het gesprek aan te gaan. Ook de schepen van Beveren bevoegd voor erfgoed, monumenten en landschappen, zullen wij hierover op korte termijn contacteren. De EGD&P beschouwt de verschillende overheden en administraties als partners in de ontwikkeling van een toekomstvisie voor de streek. Met als uitgangspunt het optimaal behoud van waardevol erfgoed en open ruimte.

EGD&P start (indien nodig) ook juridische actie De omvorming van de EGD&P tot een vzw stelt de Erfgoedgemeenschap in staat om ook juridisch op te treden.

In eerste instantie willen wij de problematiek rond erfgoed proberen op te lossen via dialoog. Intussen zal de Erfgoedgemeenschap - parallel met de gesprekken met de Vlaamse overheid en de verschillende administraties – een dossier opmaken voor de Vlaamse ombudsman. Indien nodig zullen wij ook zélf juridische stappen zetten om de vernietiging van bouwkundig erfgoed te voorkomen.

EGD&P geen doel op zich

De vzw is geen doel op zich. Het is een netwerk van mensen en verenigingen dat wil inzetten op het belang van het bouwkundig, landschappelijk en natuurlijk erfgoed in Doel en de polders. Dat willen we doen met studie, dialoog, bewustmaking en - indien nodig - juridische actie.

NIEUWSOVERZICHT