Persmededeling Doel 2020, 2 januari 2014

Terugval in belangrijke sectoren van de Antwerpse Haven is structureel

Havenbaas Bruyninckx haalt zélf argumentatie voor havenuitbreiding op Linkeroever onderuit

De voorstelling van jaarcijfers van de Haven van Antwerpen, afgelopen maandag, waren opnieuw goed om de superlatieven uit de kast te halen én om nog maar eens te pleiten voor een nieuw megacontainerdok in Doel.

De cijfers zélf, en ook de toelichting van havenbaas Bruyninckx geven daartoe nochtans weinig argumenten.

Totale goederenoverslag bedraagt amper meer dan in... 2008

Het nieuwe record in de totale goederenoverslag komt maar net boven dat van 2008 uit. Dit record is bijna geheel te danken aan een stijging in het vloeibare massagoed door de opening van een nieuwe terminal (SeaTank Terminal). Alle andere trafieken nemen af. De containertrafiek – het belangrijkste goederensegment – neemt licht af. Maar wat van groter belang is en minder opvalt, is dat de trafieken van belangrijke sectoren - jaar op jaar - dalen. Het conventioneel stukgoed – waar Antwerpen Europees marktleider in is – kende een gigantische terugval sinds de economische crisis in 2008. Deze terugval heeft zich niet hersteld en lijkt structureel te zijn. Verder lijkt de positie voor droog massagoed (ertsen, kolen, granen,...) ook structureel te dalen.

Het RoRo-segment – bestaande uit rollend materieel (wagens, vrachtwagens) en woudproducten – maakt een opmerkelijke evolutie door. De zeer grote stijging van het rollend materieel compenseert de daling van de woudproducten. Op de grafiek in bijlage is te zien dat het vooral de afvoer van rollend materieel is die sterk groeit. Dit zal zowat het sterkst stijgende goederensegment zijn van de voorbije jaren, en ondervindt amper invloed van de economische crisis. Of die afvoer van rollend materieel volledig bestaat uit tweedehandswagens gevuld met gevaarlijk afval naar Afrika laten we in het midden (maar die kans is reëel).

Werkgelegenheid daalt

Met name het conventioneel stukgoed is van groot belang voor de werkgelegenheid. Antwerpen was tot enkele jaren geleden zeer trots op haar positie als belangrijkste haven voor conventioneel stukgoed. Haar dominante positie binnen dit segment lijkt nu permanent verdwenen en wordt zelfs bedreigd door andere havens. Het totaal aantal ton verhandelde goederen mag dan misschien records verpulveren, de totale werkgelegenheid volgt niet. Integendeel, de werkgelegenheid stagneert al jaren en flirt vandaag zelfs met de symbolische grens van 60.000 jobs.

Bestaande capaciteit voor containerbehandeling wordt nog maar voor de helft gebruikt!

De aangekondigde verhuis van MSC naar het Deurganckdok is uiteindelijk een nuloperatie. Er wordt geen container méér door verhandeld. De bestaande capaciteit in de haven is (volgens alle terminal operators) 18 miljoen TEU, waarvan 8,6 miljoen TEU wordt gebruikt. De actualisatie van de EOS (2011) geeft een totale capaciteit van 15 miljoen TEU. Het Deurganckdok zelf behandelt nu ongeveer 2 miljoen TEU. Met de komst van MSC zal dit toenemen tot 6,5 miljoen TEU. Dan blijft er nog een capaciteit van ongeveer 3 miljoen TEU over in het Deurganckdok (PSA en DP World geven als totale capaciteit 9,3 miljoen TEU op).

Interessante kanttekening daarbij: Havenbaas Eddy Bruyninckx geeft nu zelf - na jaren van ontkenning - te kennen dat de capaciteit van het Deurganckdok kan toenemen tot 10 miljoen TEU! Dit terwijl de actualisatie van de Economische Ontwikkelingsstudie (2011) die wordt gebruikt om de havenuitbreiding te verdedigen een maximale congestievrije capaciteit voor het Deurganckdok hanteert van 6,4 miljoen TEU... (= 80% van 7,5 miljoen TEU). Vreemd dat Bruyninckx zijn eigen studies tegenspreekt. En dan nog wel de studie die de havenuitbreiding rechtvaardigt en onderbouwt, en waarvoor dit cijfer cruciaal is.

Ombouw Delwaidedok voor vele miljoenen euro is zinloze operatie

Wat de toekomst van het Delwaidedok betreft: ook de nieuwste generatie containerschepen kan wel degelijk zonder problemen in het Delwaidedok terecht. Er is dan ook geen enkele reden om tientallen miljoenen euro uit te geven om het Delwaidedok om te bouwen in functie van vloeibare bulk. Daarvoor bevinden zich in de haven nog minstens 150 hectare aan beschikbare gronden. Evenveel als het Delwaidedok. Drie keer zo veel als de oppervlakte die de terminals van Sea-Tank Terminal beslaan.

Samengevat: In zijn perscommentaren verzwijgt het Antwerps Havenbedrijf de structurele problemen waar de haven mee kampt. De terugval in een aantal sectoren is nefast voor de werkgelegenheid. Toch blijft de prioriteit liggen op megalomane projecten die niet rationeel onderbouwd zijn, die gigantische investeringen vragen en weinig werkgelegenheid meebrengen. Zowel uit de jaarcijfers als de uit de toelichting van havenbaas Bruyninckx blijkt zonneklaar dat een verdere havenuitbreiding elke economische onderbouwing mist en de Antwerpse Haven nog vele decennia verder kan met de huidige capaciteit voor containers.

Bijlage: Gedetailleerde genuanceerde kijk op de havencijfers van 2013.

NIEUWSOVERZICHT