Een veilige haven!

Een veilige haven!

Mensen gaan boven het groot gelijk. Mensen staan altijd boven welk belang dan ook. Het lijkt een vanzelfsprekendheid, maar in de praktijk is dat niet steeds het geval. We zitten zo vaak in een ijzeren logica, we moeten zo vaak mee met de stroom, ook al voelen we langs alle kanten dat het niet meer klopt.

Vlaanderen slibt steeds verder dicht. Ik weet het, we leven in de zone die het meest bevolkt is en tegelijkertijd het meest vastgereden wegennet kent. Open ruimte in Vlaanderen is een zeldzaam goed geworden. Ruimte om te genieten, ruimte om te ademen. Zorgen voor steeds meer industrie en steeds meer logistiek is maar houdbaar wanneer we zorg dragen voor een kostbaar evenwicht tussen leefbaarheid en economie, tussen gezondheid en werk. Dat evenwicht is niet altijd vanzelfsprekend; het vereist het nodige lef om dit eerlijk te blijven nastreven.

De twee extremen zijn heel simpel: alleen maar groen of alleen maar industrie; het vereist geen nadenken. Het zijn eenvoudige denkpistes die nooit zinvol zijn. Dus is er nood aan planning, aan afspraken, aan lange termijnvisies. Zo ook voor onze havens. Of we het nu graag horen of niet, die havens zorgen voor veel toegevoegde waarde waarmee het beste sociale zekerheidsnet ter wereld kan opgevangen worden. En in het verleden zijn voor de expansie van de haven moeilijke beslissingen genomen. Hele dorpen werden ontruimd. Enorme keuzes drongen zich op.

We hebben met zijn allen beslist dat Doel moest verdwijnen. Dat het Saeftinghedok er mocht komen, dat de belangen van de haven boven de belangen van het dorp kwamen. Een moeilijke beslissing, maar toch ook op basis van ernstige argumenten genomen. Vandaag is het plaatje enigszins anders. Of het Saeftinghedok er ooit komt is geenszins een zekerheid. De discussie is niet wat er moet gebeuren indien het dok nodig is; dan moet Doel verdwijnen. Zoveel is duidelijk. De vraag is wat er moet gebeuren indien het dok er niet komt, of er vooralsnog niet komt?

Heel misschien moeten goede beslissingen soms eens herzien kunnen worden. Heel misschien zijn goede bestuurders diegenen die heel misschien eens kunnen terugkomen op vroegere besluiten. Nogmaals, niemand vraagt dat de haven moet wijken. Niemand vraagt dat de haven belemmerd moet worden in zijn expansie. Heel misschien kunnen we een win-win-operatie realiseren. Heel misschien kan de haven er beter uitzien met behoud van Doel, zolang het dok er niet komt. Een dorp van de haven, een dorp in de haven. Het maakt die economische mastodont plots een stuk menselijker. Het maakt het geldgewin plots wat socialer. Aanvaardbaarder. Het dorp kan een zinvolle en bescheiden invulling krijgen: een kunstendorp, of een dorp op de grens tussen haven en polders. Een veilige haven! Een vrij-plaats waar mensen zich kunnen terugtrekken.

Het is een idee, geen politiek statement. Het is een vraag naar de diepe zin van het politiek bedrijf. De voorbije weken zijn we gedwongen bezig met miljarden te pompen in banken. Massa's geld van de gemeenschap. Omdat het nodig was, omdat het in het belang van de mensen is. Maar het lijkt een beetje de omgekeerde wereld. Banken zouden geld moeten opbrengen voor de gemeenschap. Jarenlang waren het geldmachines, zonder veel meerwaarde voor de gemeenschap. Misschien hebben we vandaag wel projecten nodig die wat meer menselijkheid tonen. Een dorp in de haven, als plek van kwetsbaarheid. Tijdelijk, omdat het vandaag nog even kan. Omdat er geen dringende en dwingende nood is aan ontruiming. Omdat er misschien een verbond kan en moet gesloten worden tussen mens en economie.

Ik ben zelf mee verantwoordelijk voor de teloorgang van Doel. Ik werp niemand enig verwijt toe. Ik wijs niemand met de vinger. Dit project kan maar lukken indien we als politieke wereld sterk genoeg staan om moeilijke beslissingen uit het verleden licht te corrigeren. Een kleine bijsturing waar niemand slechter van wordt. Anders moeten we het niet doen. Zonder valse hoop, zonder het voorspiegelen van luchtkastelen. Indien de haven het dok nodig heeft, dan zal Doel verdwijnen. Dat is de baseline, dat is het uitgangspunt. Maar laat intussen, gewoon intussen, het dorp toch een mooi bindmiddel worden tussen cultuur en industrie, tussen natuur en economie. Laat inmiddels mensen creatief zijn, vol goede bedoelingen. Zonder enige negatieve bijklank. Het zou een mooi begin kunnen zijn van het herstellen van vertrouwen. Naïef, misschien. En dan?

Bert