Persmededeling Doel 2020, 22 september 2017

Capaciteitsstudie WesterSchelde onverwacht stopgezet

Manoeuvre om ongewenste resultaten voor Antwerpse Haven buiten beeld te houden?

Via de nieuwsbrief van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie is zopas duidelijk geworden dat de Capaciteitsstudie Schelde is stopgezet. Dat uitgerekend nu – terwijl zich recentelijk verschillende incidenten voordeden op de Westerschelde – deze studie wordt afgevoerd vindt Doel 2020 hoogst verontrustend.

Volgens de nieuwsbrief van september van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie heeft de VNSC "geconstateerd dat het beschikbaar gestelde budget ontoereikend is voor de aanbesteding van de Capaciteitsstudie Schelde." Terzelfdertijd wordt "de urgentie, het nut en de noodzaak om een complexe en dure capaciteitsstudie nu te laten uitvoeren." in vraag gesteld. "Alles afwegend besliste de VNSC daarom om de aanbestedingsprocedure voor de capaciteitsstudie stop te zetten."

De Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie is een initiatief van zowel Vlaanderen als Nederland. In 2014 werd met het oog op de aanbesteding voor deze studie het volgende geschreven: "Een belangrijke vraag is of de capaciteit van de vaarweg voldoende zal zijn om de getijafhankelijke schepen, die binnen eenzelfde tij op- en afvaren in combinatie met het bestaande/toekomstige scheepsaanbod zee-, binnen- en andere schepen, veilig te kunnen blijven afwikkelen. Om maximaal gebruik te maken van de capaciteit van de vaarweg moeten daarenboven diverse (complexe) processen in en rond de vaarweg en de havens naadloos op elkaar aansluiten. Op 26 april 2013 besliste het Ambtelijk college van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie (VNSC) tot een nadere uitwerking van een plan van aanpak Capaciteitsstudie Schelde met het oog op het vaststellen van de bestaande capaciteit, het identificeren van huidige en toekomstige knelpunten in de capaciteit van de vaarweg naar de Scheldehavens en het formuleren van oplossingen. De studie maakt integraal deel uit van de Agenda voor de Toekomst van de VNSC". In 2016 werd nog aangekondigd dat de studie in het voorjaar van 2017 van start zou gaan...

Het belang van de studie kan - wie voortgaat op de woorden van VNSC – moeilijk onderschat worden. Het Antwerps Havenbedrijf zet ook maximaal in op het aantrekken van steeds meer containertrafiek (zie het lopende Complex Project Extra Containercapaciteit Antwerpen) én steeds grotere schepen. De aanleg van extra containercapaciteit zal een forse toename van het scheepvaartverkeer op de Westerschelde met zich meebrengen, met name voor wat het aantal megacontainerschepen betreft. Deze mastodonten kunnen nauwelijks de Westerschelde bevaren en brengen uitzonderlijke veiligheidsrisico's met zich mee. Dat uitgerekend nu – na herhaalde incidenten op de vaarweg – deze belangrijke studie die de capaciteit van de Westerschelde moet beoordelen wordt stopgezet kan alleen maar verbazing opwekken. Dat Vlaanderen en Nederland plots over geen budget meer zouden beschikken voor de aanbesteding van wat zij drie jaar geleden nog als een noodzakelijke studie beschouwden valt moeilijk aan te nemen. Vraag is dan ook wie tot stopzetting van deze studie heeft beslist. En waarom?

De stopzetting van de studie valt samen met een hernieuwde propagandaslag van het Antwerps Havenbedrijf en de Antwerpse reders voor het Saeftinghedok. Zo was er vorige week nog de persmededeling van de Antwerpse Scheepvaartvereniging (dd 14 september) die een rechtstreekse aanval vormde op de inbreidingsscenario's die binnen het complex project onderzocht worden. "De reders willen nu weten waar de haven van Antwerpen morgen wil spelen: met Seafthinge (sic) in de Champions League voor vele volgende generaties of met versnipperde alternatieven in een lagere, regionale afdeling." Ondertussen rijdt de ganse regio zich elke ochtend en avond in en om de Linkeroeverhaven vast tussen muren van vrachtwagens. Maar volgens de goednieuwsshow van het Havenbedrijf wordt dat allemaal binnen afzienbare tijd opgelost...

De huidige houding van het Havenbedrijf is op zijn minst weinig deontologisch. Het Antwerps Havenbedrijf werkt namelijk zelf mee aan het Complex Project Extra Containercapaciteit Haven van Antwerpen. Dat onderzoek loopt nog altijd. Ondertussen achter en voor de schermen lobbyen voor het meest ruimteverslindende alternatief, namelijk het Saeftinghedokscenario, dreigt de geloofwaardigheid van de totale procedure Complex Project ernstig aan te tasten.

In welke mate het stopzetten van de studie van Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie een manoeuvre betreft om ongewenste resultaten buiten beeld te houden valt niet te zeggen maar de timing is opmerkelijk. Feit is dat zowel het Antwerps Havenbedrijf als Alfaport mee deel uitmaken van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie.

Doel 2020 vraagt dat alle lopende studies met betrekking tot de veiligheid van en op de rivier op een normale manier hun beslag kunnen krijgen. Doel 2020 verwacht van het Havenberdrijf en de reders dat ze hun maatschappelijke verantwoordelijkheid opnemen en zich inzake het complex project constructief opstellen en ophouden met lobbywerk achter de schermen. Iedereen heeft recht om te weten wat de consequenties zijn van de verschillende scenario's voor toenemende containercapaciteit – uitbreiding of inbreiding.

Voor de Antwerpse Haven en de reders mag het dan comfortabel zijn om aan te geven waar hun voorkeur naartoe gaat. Maar uiteindelijk is het wel de gemeenschap, zijn het de Vlaamse burgers, die daar de prijs voor betalen. In euro, in ruimte en in de gevolgen naar mobiliteit toe.

NIEUWSOVERZICHT