Persmededeling Doel 2020, 22 juli 2016

Europees Hof van Justitie laat doek vallen over GRUP Afbakening Haven van Antwerpen

Alle natuurcompensaties op Linkeroever in strijd met Europees recht

Het Europees Hof van Justitie te Luxemburg heeft zopas laten weten dat de Vlaamse natuurcompensatieplannen in het kader van het GRUP Afbakening Haven van Antwerpen strijdig zijn met de Europese wetgeving. Eerder was ook al het GRUP op het grondgebied van de gemeente Doel geschorst door de Raad van State. Daarmee valt definitief het doek over het GRUP afbakening Zeehavengebied Antwerpen.

Het planproces dat bijna 10 jaar geleden door de Vlaamse regering werd ingezet, is in strijd met Europees natuurbeschermingsrecht.Dit werd door het Hof van Justitie van de Europese Unie vastgesteld in een uitvoerig gemotiveerd arrest van 21 juli 2016.

Het Hof stelt dat de beoordeling van de milieueffecten bij de aanleg van de Saefthingezone, die o.a. de vernietiging impliceert van 20 ha slikken en van het onvervangbare gebied Putten Weiden verkeerd is gebeurd. De Vlaamse regering had die effecten merkwaardig genoeg een positieve beoordeling gegeven omdat er elders als zogezegde compensatie veel meer nieuwe natuur wordt aangelegd.

Op die manier klopt de rekening natuurlijk altijd: als je ergens anders maar meer zogezegde natuur aanlegt is ieder project dat unieke natuur vernietigt positief en dus gerechtvaardigd. Doel 2020 wijst al jaren op deze denkfout.

Het Hof van Justitie heeft Doel 2020 gisteren dus gelijk gegeven en erop gewezen dat de Vlaamse regering op die manier eigenlijk het verlies aan natuurwaarden probeert te compenseren terwijl compensatie maar in uitzonderlijke omstandigheden is toegestaan, o.a. wanneer er echt geen alternatieven voor handen zijn. Maar dat werd niet onderzocht.

Het Hof wijst er ook op dat het behoud en verbeteren van de bestaande natuur absoluut primeert op de vervanging van vernietigde (bestaande) natuur door zogezegde nieuwe natuur – zoals ook het gezond verstand dicteert.

De consequenties van het arrest van het Hof van Justitie zijn verregaand voor de verschillende natuurcompensatieplannen op de Linkeroever. Die blijken namelijk zoals ze thans worden uitgevoerd elke rechtsgrond te missen. De uitspraak heeft betrekking op Doelpolder-Midden en Doelpolder-Noord, de gehuchten Ouden Doel en Rapenburg, het gebied De Putten, de Nieuw Arenbergpolder en Prosperpolder. Doel 2020 vraagt dat alle procedures en werken met betrekking tot deze gebieden onmiddellijk worden stilgelegd. Het actiecomité zal met betrekking tot de werken in Prosperpolder de gemeente Beveren vragen om zoals in kortgeding een milieustakingsvordering in te stellen zodat de verdere vernietiging van Prosperpolder onmiddellijk ophoudt. Indien de gemeente hier niet op ingaat zal het actiecomité - zoals het in het verleden al succesvol deed – zich in de plaats stellen van de gemeente.

De uitspraak van het Hof van Justitie is bindend voor de Raad van State die het GRUP wellicht op korte termijn zal vernietigen.

Anderzijds is de uitspraak niet zonder belang voor het recent opgestarte complex project "vergroting containercapaciteit Haven van Antwerpen". Het is duidelijk dat daarbij rekening moet gehouden worden met de absolute voorrang die het Hof te Luxemburg geeft aan het behoud van de bestaande natuur. Als er uitzonderlijk toch wordt toegestaan om te compenseren is een voorafgaandelijk alternatievenonderzoek vereist.

Een degelijk alternatievenonderzoek is trouwens verplicht in het kader van het complex project "vergroting containercapaciteit Haven van Antwerpen".

Van een objectief alternatievenonderzoek kan er uiteraard geen sprake zijn wanneer op het terrein de oude plannen doodweg verder worden gezet door de Saefthingezone verder te onteigenen en de rest van de polder om te zetten in natuurcompensatie. Dan riskeert het complex project bij voorbaat een doodgeboren kind te zijn.

NIEUWSOVERZICHT